مناسبات تجاری جمهوری اسلامی ایران با قزاقستان در سال 2021

بر اساس اعلام وزیر توسعه تجارت و همگرایی قزاستان و رئیس قزاقستانی کمیسیون مشترک دو کشور در جریان برگزاری هفدهمین اجلاس کمیسیون مشترک ایران و قزاقستان در تهران که دوم و سوم اسفند 1400 بریاست مشترک وزیر محترم کشاورزی ایران برگزار شد، آمار نهایی مبادلات قزاقستان با جهان درسال 2021 که توسط کمیته آمار این کشور منتشر شده است، مجموع مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران با قزاقستان در سال 2021 کمی بیش از 440 میلیون دلار بوده است. از این مقدار سهم صادرات ایران حدود 165 میلیون دلار و سهم قزاقستان 275 میلیون دلار بوده است.

ارزش مبادلات تجاری دو کشور درسال 2021 درمقایسه با سال قبل 202 میلیون دلار افزایش یافته است. افزایش صادرات کشورمان به قزاقستان به نسبت سال 2020 به میزان 56 میلیون دلار بوده است. واردات از قزاقستان با افزایشی به میزان 147 میلیون دلار مواجه شده است. بدین ترتیب به نظر می رسد علیرغم مشکلاتی که به لحاظ تحریمها و نقل و انتقال پول میان دو کشور وجود دارد، مبادلات تجاری فیمابین روند صعودی داشته است.

همچنین در جریان هفدهمین نشست کمیسیون مشترک دوکشور در تهران که دوم و سوم اسفند 1400 برگزار گردید، وزیر جهاد کشاورزی ایران بعنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک و معاون نخست و زیر و وزیر تجارت و همگرایی قزاقستان بعنوان ریس قزاقی این نشست بر افزایش حجم مبادلات دوجانبه سالانه به 3 میلیارد دلار تاکید  نمودند. 

جدول شماره یک، ارزش مبادلات ایران و قزاقستان در 7 سال گذشته را بر مبنای گزارش کمیته آمار قزاقستان نشان می دهد.

جدول شماره یک- تجارت ایران و قزاقستان در 7 سال گذشته

(میلیون دلار)

نگاهی به جدول مبادلات کشورمان با قزاقستان در 7 سال اخیر بیانگر این است که بیشترین میزان صادرات ما مربوط به سال 2021 بوده است که رقمی حدود 165 میلیون دلار را تشکیل داده است و کمترین میزان صادرات مربوط به سال 2016 بوده که حتی از 50 میلیون دلار کمتر شده و به 46 میلیون دلار محدود شده است.  همچنین با نگاه به جدول بالا مشخص می گردد که بیشترین میزان واردات ایران از قزاقستان در7 سال گذشته مربوط به سال 2015 بوده که رقم آن به 566 میلیون دلار بالغ گردیده است. کمترین میزان واردات هم مربوط به سال 2020 بوده که 238 میلیون دلار بوده است.

مطابق با آمار منتشر شده از سوی کمیته آمار قزاقستان، مبادلات 7 سال گذشته کشورمان با قزاقستان همچنین موارد زیر را نشان می دهد:

-ایران 5/0 صادرات و 4/. واردات قزاقستان را درسال 2021 به خود اختصاص داده است.

-درسال 2020 این ارقام به ترتیب 3/0 و 3/0 درصد بوده است.

محصولات غذایی اعم از لبنیات، میوه و خشکبار، مواد شیمیایی و پتروشیمی، مصالح ساختمانی و کالاهای واسطه ای مهمترین اقلام صادراتی ایران به قزاقستان بوده است. در طرف مقابل بخش عمده واردات کشورمان از قزاقستان را گندم، جو ، کلزا و برخی دانه های روغنی تشکیل داده است.

جدول شماره دو اقلام صادراتی ایران به قزاقستان در سال 2021 را نشان می دهد. همانطور که درجدول مشاهده می شود صادرات کشورمان تنوع بیشتری را در قیاس با واردات از قزاقستان نشان می دهد. این درحالیست که واردات ایران از قزاقستان تقریبا صرفا بر گندم و جو متمرکز بوده است.

جدول شماره 2- اقلام صادراتی ایران به قزاقستان در سال 2021

(میلیون دلار)

جدول شماره 3- اقلام وارداتی ایران از قزاقستان در سال2021

همانطور که در ابتدای گزارش هم اشاره شد ، ارزش صادرات ج.ا. ایران به قزاقستان درسال 2021 به 165 میلیون دلار بالغ گردیده است که 51 درصد بیش از سال قبل می باشد. این رقم در 18 سال گذشته که آمار تجارت خارجی قزاقستان موجود است، بیشترین رقم بوده است. جدول زیر ارزش مبادلات تجاری ایران و قزاقستان در 18 سال گدشته را بر مبنای آمار منتشرشده از سوی طرف قزاقی نشان می دهد.

جدول شماره 4-آمارمبادلات تجاری 18 سال اخیرایران و قزاقستان

واحد سنجش: میلیون دلار

ملاحظات:

-به لحاظ رتبه در مبادلات قزاقستان با جهان، درسال 2021 ایران سی امین شریک تجاری این کشور بوده است. از منظر میزان صادرات ایران شریک بیست و ششم قزاقستان، بوده است.

-درمیان کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به جز ارمنستان سایر کشورهای عضو اتحادیه مبادلات تجاری بیشتری در قیاس با ایران با قزاقستان دارند. درمیان سایر کشورهای عضو کشورهای مستقل مشترک المنافع، ازبکستان، اوکراین و تاجیکستان، حجم مبادلاتشان با قزاقستان از ایران بیشتر است.

-درقاره آسیا، ارزش مبادلات تجاری قزاقستان با چین، کره، ژاپن، ترکیه (براساس رده بندی قزاقستان درآسیا قرار دارد)، هند، امارات، برونئی، سنگاپور و افغانستان بیشتر از ایران بوده است.

-درمیان اعضای اتحادیه اروپا، ایتالیا، آلمان، هلند، فرانسه، اسپانیا، یونان، لتونی، لهستان و رومانی و درمیان سایرکشورهای اروپایی ارزش مبادلات سوئیس و انگلیس با قزاقستان از ایران بیشتر است. یک دلیل مهم این امر فروش نفت قزاقستان به این قبیل کشورهاست.

-درقاره آمریکا، مبادلات تجاری قزاقستان با ایالات متحده وکانادا بیش از ایران بوده است اما در آفریقا و اقیانوسیه هیچ کشوری مبادلاتش با قزاقستان بیشتر از مبادله این کشور با ایران نبوده است.